สมเด็จพระสังฆราชฯ ประทานพระคติธรรม เนื่องในอภิลักขิตสมัยขึ้นปีใหม่ พุทธศักราช ๒๕๖๙

(31 ธ.ค.68) เนื่องในอภิลักขิตสมัยขึ้นปีใหม่ พุทธศักราช ๒๕๖๙ เจ้าพระคุณ สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก ประทานพระคติธรรม ความว่า

“บัดนี้ บรรลุอภิลักขิตสมัยขึ้นปีใหม่ พุทธศักราช ๒๕๖๙ วาระเถลิงศกเช่นนี้ เป็นเวลาที่ทุกคนควรเพิ่มพูนขวัญและกำลังใจให้ทวีขึ้นอย่างมั่นคง เพื่อสร้างเหตุเสริมปัจจัย ในการประกอบคุณงามความดีสืบไป

ตลอดปีที่ผ่านมา คนไทยจำต้องประสบความสูญเสียอันยังให้เกิดความโทมนัสอาลัยอย่างใหญ่หลวง กล่าวคือ การเสด็จสวรรคตของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทั้งยังเผชิญภยันตรายอย่างหนักหน่วง ทั้งธรณีพิบัติภัย ยุทธภัย และอุทกภัย เป็นที่ประหวั่นพรั่นพรึงกันทั่วหน้า แต่ท่ามกลางความทุกข์ทั้งปวงนั้น คุณธรรมสำคัญซึ่งเป็นรากฐานของสังคม วัฒนธรรม และวิถีชีวิตไทย คือ “ความกตัญญูกตเวที” กลับแจ่มจรัสเด่นชัดขึ้น อุปมาดุจแสงอรุณ ที่เรื่อเรืองขึ้นในยามมืดมน ดังจะเห็นประจักษ์ว่า แม้ในยามทุกข์ยาก ทุกคนทุกฝ่ายต่างแสดงความกตัญญูกตเวที รำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระองค์ผู้ทรงเป็นแม่ของแผ่นดิน โดยสมฐานะแห่งความเป็นลูกไทย ในขณะเดียวกัน ก็ยังเต็มเปี่ยมด้วยน้ำใจกตัญญูกตเวทีต่อมาตุภูมิ ต่างร่วมแรงร่วมใจกัน บำบัดทุกข์ บรรเทาภัย อุทิศสรรพกำลังเข้าช่วยปกป้อง คุ้มครอง และเกื้อกูลเพื่อนร่วมชาติ ให้สามารถผ่านพ้นวิกฤตการณ์นานา นำพาขวัญและกำลังใจให้ฟื้นฟูคืนคง ด้วยเจตจำนงจะสนองคุณของผู้เสียสละ รักษาปณิธานของบรรพชน ผู้สู้อุตสาหะปกป้องคุ้มครองประเทศชาติ ให้ยืนยงสืบมานับร้อยนับพันปี

ณ โอกาสเถลิงศกใหม่นี้ จึงขอเชิญชวนทุกท่าน จงเทิดทูนความกตัญญูกตเวทีไว้เป็นคุณธรรมประจำชีวิต ให้เพียรคิดถึง ซาบซึ้งพระคุณบุพการีของตน และของมหาชนทั้งหลายอยู่ทุกขณะจิต เมื่อใดที่บุคคล ตามรำลึกถึงพระคุณท่าน และปรารถนาจะสนองพระคุณท่านอยู่เสมอ เมื่อนั้นเขาย่อมปิดประตูโอกาสที่จะคิดชั่ว พูดชั่ว และทำชั่ว คนโบราณจึงมักกล่าวว่า “คนกตัญญูกตเวที ชีวิตไม่มีวันตกต่ำ” เหตุที่เป็นเช่นนี้ก็เพราะผู้มีกตัญญูกตเวทิตาธรรมอย่างจริงใจ จักเป็นที่ไว้วางใจได้สนิท เป็นมิตรที่น่ารักใคร่ เพราะมีอัธยาศัยน่ารัก ไม่เนรคุณ ไม่ลอบทำร้าย ไม่กล้าประพฤติทุจริตเสียหาย ซึ่งจะทำให้บิดามารดา อุปัชฌาย์อาจารย์ ตลอดถึงพระมหากษัตริย์ผู้ทรงพระคุณอันประเสริฐ ต้องทรงพระโทมนัส หรือต้องเสียใจ หากแต่จะหมั่นเพิ่มพูนสุจริตธรรมให้งอกงามขึ้นในตน เพื่อสนองพระคุณของบุพการี โดยมุ่งหมายให้ท่านได้ชื่นใจ จะคอยระวังรักษาเกียรติ เพื่อให้ไม่ให้ใครตำหนิติเตียนกระทบกระเทือนไปถึงเกียรติของบุพการี วงศ์สกุล สถาบัน และชาติบ้านเมืองของตน สมด้วยธรรมภาษิตที่ว่า “นิมิตตํ สาธุรูปานํ กตญฺญูกตเวทิตา” แปลความว่า “ความกตัญญูกตเวทีเป็นเครื่องหมายของคนดี” ด้วยประการฉะนี้

ขออานุภาพแห่งคุณพระศรีรัตนตรัย และคุณความดีที่ทุกท่านร่วมกันบำเพ็ญ เป็นเครื่องจรรโลงสันติสุขสู่ประเทศชาติและประชาชน ดลความโสมนัสพระราชหฤทัย ให้บังเกิดในสมเด็จบรมบพิตร พระราชสมภารเจ้าทั้งสองพระองค์ ผู้ทรงพระคุณอันประเสริฐ พร้อมด้วยพระบรมวงศานุวงศ์ เพื่อจักได้ทรงเพียบเพ็ญด้วยพระบารมีธรรม และขอปวงประชาชาติไทย จงสำเร็จสมมโนรถในสรรพกิจ อันประกอบด้วยธรรมจรรยา นำความผาสุกเกษมศานต์มาสู่พี่น้องร่วมชาติ ตลอดพุทธศักราช ๒๕๖๙ โดยทั่วหน้ากัน เทอญ.”