วันที่ 23 เมษายน 2568  นายกอบศักดิ์ เพ็ญนุกูล หัวหน้าสวนพฤกษศาสตร์ทุ่งค่าย พร้อมด้วยเจ้าหน้าที่ฯ พาชมความสวยงามของ "ว่านแผ่นดินเย็นเมืองตรัง" ซึ่งเป็นกล้วยไม้ดินชนิดใหม่ของโลกที่กำลังออกดอกอย่างสวยงาม อยู่บนดินปนทรายภายในสวนพฤกษศาสตร์ทุ่งค่าย โดยกล้วยไม้ชนิดนี้จะบานให้เห็นแค่ปีละครั้ง แต่ละต้นจะบานครั้งละไม่เกิน 3-4 วัน เริ่มออกดอกตั้งแต่เดือนเมษายน-พฤษภาคมของทุกปี แต่ปีนี้บานเร็วกว่าทุกปีที่ผ่านมา และออกดอกเยอะกว่าทุกปี เพราะมีมากถึง 20 กว่าดอก

จากที่จะพบดอกบานเพียง 5-10 ต้นเท่านั้น ซึ่งดอกมีลักษณะเป็นสีขาว บางต้นมีสีขาวอมม่วงอ่อน ๆ ซึ่งทางเจ้าหน้าที่ฯ ได้ทำคอกกั้นไว้ เพื่อให้นักท่องเที่ยวได้สังเกตเห็นได้อย่างชัดเจน สำหรับ“ว่านแผ่นดินเย็นเมืองตรัง” ค้นพบครั้งแรกโดย นายประสงค์ โพธิ์เอี่ยม เจ้าหน้าที่สวนพฤกษศาสตร์ทุ่งค่าย และได้ส่งภาพถ่ายไปให้หอพรรณไม้ตรวจสอบ

ในปี พ.ศ 2556 กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช ได้ประกาศให้ว่านแผ่นดินเย็นเมืองตรัง เป็นว่านชนิดใหม่ของโลก มักขึ้นในป่าดิบชื้น มีดินปนทราย ปัจจุบันพบเห็น ว่านแผ่นดินเย็นเมืองตรัง ได้ใน 2 แห่งคือ สวนพฤกษศาสตร์ทุ่งค่าย อำเภอย่านตาขาว และสวนพฤกษศาสตร์เขาช่อง อ.นาโยง จ.ตรัง

สำหรับว่านแผ่นดินเย็น มีความแปลกคือ เมื่อมีใบจะไม่มีดอก แต่เมื่อมีดอกก็จะมีแต่ดอกไม่มีใบ ลักษณะเป็นหัวกลม ๆ เล็ก ๆ อยู่ใต้พื้นดิน ออกดอกหน้าแล้ง พอถึงหน้าฝนก็จะแตกใบคล้ายกับใบตำลึง สำหรับดอกว่านแผ่นดินเย็น มีลักษณะคล้ายกับกล้วยไม้ แต่มีดอกขนาดเล็กยาวประมาณ 1-1.20 เซนติเมตร ความสูงของก้านดอกจากพื้นดินประมาณ 6 เซนติเมตร ซึ่งทางสวนพฤกษศาสตร์ทุ่งค่ายฯ กำลังส่งตัวอย่างไปเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ เพื่อการอนุรักษ์และขยายพันธุ์ ให้มีดอกและต้นมากขึ้น จนเต็มพื้นที่ต่อไป

ส่วนว่านแผ่นดินเย็นเมืองตรัง ค้นพบเมื่อปี 2555  ที่พบเจอมีลักษณะคล้ายกับดอกกล้วยไม้แต่มีขนาดเล็ก ความสูงไม่เกิน 6 เซนติเมตร ติดดอกอยู่ประมาณ 3 วันหลังจากนั้นก็จะโรย ทุกปีจะเจอในช่วงเมษา-พฤษภา แต่ปีนี้อากาศค่อนข้างแปรผัน ฝนตกเยอะทำให้แทงช่อดอกออกมาเร็วกว่าปกติ